Çocuk Ortopedisi
Osgood-Schlatter Hastalığı
Genellikle 12-14 yaş erkek çocuklarda görülür. Ayakta durma ve bacağı düz kaldırma esnasında dizi düz tutan mekanizma olan uyluk ön tarafındaki kuadriceps kası diz kapağı ve patellar tendon aracılığı ile kaval kemiğine bağlanır. Kaval kemiğinde bu mekanizmanın yapıştığı yerde büyüme kıkırdağı bulunmaktadır. Bu büyüme kıkırdağının koşma, atlama gibi faaliyetler ile zorlanması sonrasında bu bölgede ağrı, şişlik, özellikle aktivite sonrası dokunma hassasiyeti oluşur. Kendi kendini sınırlayıcı bir hastalıktır. Ağrılı dönemde ilaç tedavisi ve sportif aktivite kısıtlaması yapılır.
Osteokondritis Dissekans
Osteokondritis dissekans en sık eklem içi yabancı cisim nedenlerinden biridir; sıklıkla diz ekleminde görülür. En sık olarak 13-21 yaşlar arasında görülür ve dizde kilitlenme şikayetiyle ortaya çıkar. Erkeklerde kızlara oranla iki kat sık rastlanır. Kemik dokusu ile birlikte kıkırdak parçanın diz eklem yüzeyinden ayrışması ile oluşur. Tanısı röntgenografi ve MRG ile konulur. Tedavisinin erken yapılması önemlidir. Çünkü eklem yüzeyinden ayrılan serbest fragman diz hareketleri ile daha çok zarar görür ve bu durumda eklemin başka bölgelerinden doku alınarak tedavi yapılmak zorunda kalınır. Tedavisi genellikle artroskopik ( kapalı yöntem ile) olarak yapılır. Kopan parçanın kullanılamadığı ve eklem yüzeyinde geniş alanın hasarlandığı durumlarda açık teknik ile kıkırdak nakli yapılarak tedavi edilir.
GELİŞİMSEL KALÇA ÇIKIĞI ( GKÇ )
GKÇ görülme sıklığı her 1000 canlı doğumda 1- 1,5’dır. GKÇ oluşumu tek bir etkene bağlı değildir. Gelişimine sebep veren bir dizi etken vardır.
Bunlar;
- Aile öyküsü
- İlk doğum
- Kız bebek
- Anne karnında sıvı yetersizliği (oligohidroamnioz)
- Doğum öncesi bebeğin anne karnında duruş şekli
- İkiz ya da çoğul gebelik
- Sezeryan
- Makat gelişi doğum
- Kundaklama
Sol kalçada daha çok ( %60 ) görülür. Hastaların %20 sinde 2 taraflı olarak görülür. Yeni doğan bebeklerin tamamında doğumdan 3 hafta sonra kalça USG yapılması erken tanı ve tedavi için önemlidir. Kalça çıkığı olan bebeklerde çıkık olan taraftaki bacakta kısalık, pili asimetrisi ve hareket kısıtlılığı görülür. Bu bebekler genellikle geç yürürler. İki taraflı çıkık var ise ördekvari yürüyüş görülür. İlk 4 ayda tanı USG ile konulur. 4- 6 aydan sonra tanı röntgenografi ile konulur. 1 yaşına kadar olan bebeklerde kalça çıkığı özel üretilmiş bandajlar ile yapılır. 6 – 18 aya arası bebeklerde çıkık olan kalça kapalı olarak yerine oturtturulup alçı tedavisi uygulanır. 6 aydan büyük bebeklerde bandaj-kapalı redüksiyon ile tedavi edilemeyenler ve 12 -18 ay arası bebeklerde ameliyat yapılır. Daha büyük çocuklarda ise leğen kemiğini düzeltici ve bazen de leğen kemiğini düzeltici ameliyata ek olarak uyluk kemiğini kısaltıcı ameliyatlar yapılır. Ameliyatlar sonrası 6 haftalık belden başlayıp ayağı da içine alacak şekilde alçı yapılır.
Pes Ekinovarus ( Doğumsal Çarpık Ayak )
Pes ekinovarus, en yaygın iskelet sistemi anomalisidir. Doğumdan itibaren ortopedik tedavi gerektiren bir deformitedir. Tedavide amaç, yere düz basan ağrısız, hareketli, normale en yakın ayak ve ayak bileği elde etmektir. Tedavisi çocuk doğduğundan itibaren yapılır. Erken tedavi önemlidir. Tedavisinin ilk basamağı manipulasyon ve seri alçılamadır. Ortez tedavisi hastalığın şiddetine göre 2 ila 4 yıl arası devam ettirilir. Aileyle işbirliği gerektiren, uzun süreli bir tedavi olduğu için ailenin tedaviyi iyi anlaması, evde alçı tedavisi sırasında bebeğin bakım ve gözlemi, ortez tedavisinin doğru yapılması önemlidir. Bu doğrultuda aileye iyi bir eğitim ve destek verilmesi gerekmektedir. İlk bir yıl içinde alçı tedavisi yapılmayan hastalar çoğunlukla ameliyat edilirler.
Pes Planus ( Düz tabanlık )
Düz tabanlık olarak bilinen pes planus, esnek ve sert olarak iki şekilde görülür. Sert düz tabanlık seyrek olarak görülür ve ciddi yürüme sorunlarına yol açabilir. Esnek düz tabanlık ise çocukluk çağı hareket sistemi deformiteleri arasında en sık rastlananlardan birisidir. Normalde bebeklerin tümü düz tabanlık ile doğarlar. Esnek düz tabanlıkta genellikle yürüme problemleri olmaz. Esnek düz tabanlıkta ameliyata genellikle gerek yoktur ancak sert düz tabanlıkta yürüme problemleri olduğundan dolayı genellikle ameliyat yapılması gerekir.
Serebral Palsi ( Spastisite )
Serebral palsi kasların normal çalışmasını bozan ve büyüyen kemiklerin şeklinin bozulmasına yol açan anormal kuvvetlerin oluştuğu, kas-iskelet sisteminde ilerleyici yöndeki patolojilerin ortaya çıktığı bir hastalıktır. Serebral palsi 1000 canlı doğumda 2-3 olarak görülür. Bu hastalarımızda özellikle kas-tendon uzatma ameliyatlarının çok erken dönmelerde yapılması tekrarlamalara yol açmaktadır. Cerrahi dışı konservatif tedavi yöntemlerinden Botulinum toksininin ( Botox ) tedavide kullanılması tendon uzatma cerrahisini daha ileri yaşlara erteleme olanağını sağlar. Hastalarımızda özellikle kemik ve eklem yapısında bozulmalar oluyorsa cerrahi tedavi yapılmalıdır. Cerrahi tedavideki amaç çocuğun oturabilmesi, ayakta durması ve yürümesini sağlayabilmektir. Ameliyat sonrası fizik tedavi ve rehabilitasyon önemlidir.